چای سبز و یا چای سبز شکسته ممتاز یکی از سالم ترین نوشیدنی ها محسوب می شود که از جوانه ها و گلبرگهای تازه بوته چای به دست می آید .در فرآیند تولید چای سبز اکسایش بسیار کم صورت می پذیردبنابراین حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان است. مواد شیمیایی طبیعی به نام پلی فنول دراین چای وجود داردکه اثرات ضد التهابی و ضد سرطان زا چای سبز را فراهم می کند.
چای سبز حاوی نوعی کاتچین به نام اپیگالوکاتچین است. کاتچینها آنتیاکسیدانهای طبیعی هستند که از آسیب سلولی جلوگیری میکنند و فواید دیگری هم دارند. این ترکیبات میتوانند شکلگیری رادیکالهای آزاد در بدن را کاهش دهند و از سلولها و مولکولها در برابر آسیب محافظت کنند. رادیکالهای آزاد نقش مهمی در پیری و بروز بسیاری از انواع بیماریها دارند. اپیگالوکاتچین یکی از قدرتمندترین ترکیبات موجود در چای سبز است. تحقیقات مختلف به بررسی توانایی این ترکیب در درمان بیماریها پرداختهاند. نتایج تحقیقات نشان دادهاند که این ترکیب یکی از ترکیبات اصلی است که به چای سبز خواص درمانی میدهد. علاوه بر این چای سبز مقداری مواد معدنی دارد که به سلامتی بدن فایده میرسانند.
کاتچین از جمله آنتی اکسیدانهایی است که به مراتب قوی تراز ویتامین E و C عمل کرده و موجب بهبود سلامتی افراد میشود. علاوه بر این میزان کافئین موجود در چای سبز برای کسانی که نباید کافئین مصرف کنند، مناسب و ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از چای سیاه است.
چای سبز اصالتاً محصول چین است اما تولید و توزیع آن به سایر کشورهای شرق آسیا نیز سرایت کردهاست.در ادامه به خواص چای سبز اشاره خواهیم کرد.
طرز تهیه چای سبز
1-آب سرد را درون یک کتری بریزید واجازه دهید تا دمای 71 یا 82 درجه سانتیگراد گرم شود.
2-2 گرم یا 1 قاشق چای خوری برگ های چای سبز را درون قوری بریزید.
3-آب داغ را به صورت مستقیم و آرام آرام بر روی برگ های چای سبز بریزید.
4- اجازه دهید 1 تا 3 دقیقه بماند تا دم بکشد.
شما میتوانید چای سبز خود را با زیره، هل، دارچین، لیموترش، زنجبیل، نعناع، گل یاس، زعفران و به لیمو ترکیب کرده و نوش جان کنید.
خواص چای سبز
چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان ها، آنریم ها، آمینو اسید ها ،فیتوکمیکال ها مانند پلی فنول ها و همچنین ویتامین های گروه بی، فولیک اسید، منگنز، پتاسیم، منیزنم و کافئین است
چای سبز ولاغری
افرادی که عادت به نوشیدن چای سبز دارند با کمک این نوشیدنی به افزایش سوخت و ساز بدنشان کمک می کنند. در حقیقت چای سبز به دلیل داشتن ماده ای به نام «پلی فنول» می تواند به افزایش حرارت درونی بدن کمک کرده و به این ترتیب میزان سوخت انرژی موجود در سلول های چربی را افزایش دهد و تاثیر قابل ملاحظه ای بر روند چاقی افراد داشته باشد.
کاتچین و کافئین موجود در چای سبز سرعت سوختوساز بدن را افزایش میدهند و اکسیداسیون چربی را تحریک میکنند.عصارهی چای سبز اپیگالوکاتچین زیادی دارد که ژنهایی را تحریک میکند که در تجزیهی چربی نقش دارند.
چای سبز تولید گرمای طبیعی بدن (ترموژنسیس) را تحریک میکند که این موضوع در کاهش وزن مفید است.
اپیگالوکاتچین موجود در چای سبز یا عصارهی آن به کاهش احساس خستگی در ورزشکاران کمک میکند. این موضوع باعث بهبود فعالیت فیزیکی و افزایش سرعت فرآیند ریکاوری میشود.
اپیگالوکاتچین و کافئین چای سبز از طریق تنظیم ژنها و هورمونهای گرسنگی به کم شدن اشتها کمک میکنند.
مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۰ نشان داد که مصرف چای سبز به میزان ۳۳ درصد اکسیداسیون چربی در بدن را افزایش میدهد. همچنین گالوکتشین گالات EGCG میتواند موجب کاهش تولید چربی توسط سلولها و افزایش دفع چربی از بدن شود.
خوردن یک یا دو فنجان چای هر روز صبح باعث کاهش وزن اضافه وزن تا چند کیلو در طول یک هفته یا بیشتر می شود.
چای سبزو خواص آن برای پوست و مو
درمان آکنه و جوش
خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد میکروبی موجود در چای سبز آن را به یک درمان موثر برای آکنه ها برای پوست های روغنی تبدیل کرده است.
کاتِچینهای موجود در چای سبز بهدلیل برخورداری از خواص ضدباکتریایی قادرند باکتریهای مولد آکنه را از بین ببرند. این ترکیبات آنتیاکسیدانی حتی در تنظیم عدم تعادلات هورمونی که ازجمله دلایل کلیدی بروز آکنه است، مؤثرند.
پلی فنول های موجود در چای سبز با آسیب رساندن به غشاهای باکتریایی ، توانایی مبارزه با عفونت را دارند. این بدان معنی است که ماسک چای سبز می تواند ابزاری مفید برای کنترل رشد باکتری ها باشد
مبارزه با علائم پیری پوست
چای سبز بهدلیل برخورداری از خواص ضدپیری و آنتیاکسیدانیِ قوی قادر است بروز علائم پیری مانند افتادگی پوست،آسیبهای ناشی از نور خورشید، لکهای پیری و چین وجروک را به تأخیر بیندازد. پُلیفِنولهای موجود در چای سبز موجب خنثیسازی اثر رادیکالهای آزاد میشوند. گفتنی است که رادیکالهای آزاد میتوانند آسیب جدی به پوست وارد کنند و فرایند پیری پوست را سرعت ببخشند.
کاهش پف و تیرگی زیر چشم
چای سبز حاوی انواع آنتی اکسیدان و تانین است ودر درمان پف و تیرگی زیر چشم مؤثرند. آنتیاکسیدانها و تانینهای موجود در چای سبز با کمک به انقباض رگهای خونیِ زیر پوست نازک اطراف چشم موجب کاهش ورم و پف در این نواحی میشوند. چای سبز همچنین بهدلیل برخورداری از ویتامین K در روشنسازی تیرگی زیر چشم مؤثر است.
تحریک رشد مو
چای سبز سرشار از آنتیاکسیدانهایی است که به تحریک رشد مو کمک میکنند. کاتِچینهای موجود در چای سبز از قابلیت مهار آنزیم ۵-آلفا-رِدوکتاز برخوردارند که موجب جلوگیری از تبدیل تِستوستِرون به دیهیدروتِستوستِرون (تولید دیهیدروتِستوستِرون یا DHT در بدن یکی از دلایل اصلی ریزش موست) میشود. چای سبز همچنین در تحریک رشد موهای جدید مؤثر است و به برطرف شدن خشکی پوست سر و شوره هم کمک کند.
چای سبز و بیماریهای قلبی و عروقی
بیماریهای عروقی مانند بیماری قلبی و سکته بیشترین میزان مرگومیر را به خود اختصاص میدهند. علت این بیماریها سطح بالای کلسترول بد (LDL) و تریگلیسیرید، چاقی و فشار خون بالا است. چای سبز در بهبود سلامت قلبیوعروقی نقش دارد.
کنترل و کاهش کلسترول می تواند خطر حمله قلبی یا مرگ ناشی از بیماری قلبی را کاهش دهد. یک اقدام ساده برای مبارزه با کلسترول بد نوشیدن منظم چای سبز به جای قهوه است. چندین ترکیب در چای سبز وجود دارند که به پیشگیری از جذب کلسترول در دستگاه گوارش کمک کرده و به دفع آن کمک می کنند. همچنین، چای سبز نسبت کلسترول خوب به کلسترول بد را افزایش می دهد.
چای سبز با پیشگیری از اکسیداسیون کلسترول بد، که موجب ایجاد پلاک می شود، به پاک نگه داشتن شریان ها کمک می کند.
آلزایمر و چای سبز
موردی که شاید بیشتر برای افراد کهن سال ترس آور است دچار شدن به بیماری های اختلال حواس و فکری می باشد که مهمترین این بیماری های به طور قطع آلزایمر می باشد.به گزارش ایسنا، متخصصان کانادایی معتقدند ترکیب EGCG موجود در چای سبز میتواند به پیشگیری از بیماری آلزایمر کمک کند.
بیماری آلزایمر از بیماریهای تحلیل کننده عصبی است که در اثر رادیکالهای آزاد و استرس بروز میکند. مطالعات نشان میدهند که ترکیبات آنتیاکسیدانی اثر فوقالعادهای در تقویت حافظه و کنترل بیماری آلزایمر دارند.
دمنوشچای سبز بدون شکر، یک نوشیدنی بدون کالری و منبع خوبی از آنتی اکسیدانها محسوب میشود.
چای سبز و فشار خون
دنبال کردن رژیم غذایی نامناسب، تحرک نداشتن، سن، ژن و جنسیت از جمله عواملی هستند که ممکن است منجر به فشار خون بالا شوند. چای سبز در کاهش فشار خون و شل کردن عضلات اثرگذار است و باعث جلوگیری از لخته شدن خون شده و سلامت قلب و عروق کمک خواهد کرد. چای سبز یا عصارهی آن میتواند فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را در افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی کاهش دهد.
محققان در بررسیهای انجام شده بر روی خواص چای سبز به این نتیجه رسیدند که مصرف منظم این ماده میتواند در کاهش فشار خون افراد موثر باشد. به نظر میرسد نوشیدن سه فنجان چای سبز در روز تا حد زیادی خطر گرفتگی عروق را که به حملات قلبی منجر میشوند، کاهش میدهد. همچنین باعث تعادل فشار خون در رگها شده و از لخته شدن خون در رگها جلوگیری میکند.
چای سبز و سرطان
رادیکالهای آزاد، DNA را نابود میکنند و به همین علت باعث بروز سرطان میشوند. ترکیبات چای سبز نقش یک عامل پاککننده رادیکالهای آزاد را ایفا کرده که دارای پلی فنول هایی بافعالیت انتی اکسیدان های قوی است که مانع از تشکیل رادیکالهای ازاد میشود و در نتیجه از ابتلای انسان به سرطان جلوگیری میکند. کاتچینهای موجود در چای سبز، آنتی اکسیدانهای بسیار قوی محسوب میشوند. آنها فلز آهن آزاد را نیز که منبع اصلی رادیکالهای آزاد به شمار میروند و باعث اکسیداسیون یا ترکیب اکسیژن با مواد دیگر میشوند دفع میکنند.
در یک مطالعه نشان داده شد که اپیگالوکاتچین خطر ابتلا به سرطان سینه را تا ۱۹ درصد و احتمال بروز دوبارهی آن را تا ۲۷ درصد کاهش داد.اپیگالوکاتچین فعالیت ژنهای سرطان و تکثیر سلولهای سرطانی را کاهش میدهد.
در مطالعه ای نشان داده شد مردانی که چای سبز مینوشند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار میگیرند.
چای سبز و درمان کبد
وجود چربی در کبد طبیعی است؛ ولی زمانی که این میزان افزایش یابد ، عارضهای به نام کبد چرب به وجود میآید. دو نوع کبد چرب وجود دارد 1. الکلی – 2.غیر الکلی.
کبد چرب الکلی به دلیل مصرف الکل بوجود میآید. تجمع بیش از اندازه آهن در بدن و چاقی، احتمال ابتلا به کبدچرب الکلی را افزایش میدهد. هنوز دلیل قطعی ابتلا به کبد چرب غیرالکلی مشخص نیست؛ ولی محققان احتمال میدهند سن، اضافه وزن، دیابت و کلسترول بالا، مهمترین عوامل خطر این عارضه باشند. علل دیگر کبد چرب غیر الکلی استفاده از داروهای مختلف، هپاتیت، بیماریهای خود ایمنی یا بیماریهای کبد ارثی، کاهش سریع وزن و سوء تغذیه هستند.
مطالعات جدید نشان میدهد ترکیب عصاره چای سبز به همراه ورزش منظم شدت بیماری کبد چرب را کاهش میدهد
نوشیدن چای سبز باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد ایجاد شده توسط چربی های موجود در کبد می شود. این عملکرد مثبت، مانع از بروز بیماری های کبدی به ویژه سرطان کبد می شود.
نوشیدن چای سبز در پیشگیری از تجمع و رسوب چربیها در اطراف کبد موثر است و میتواند تا حدودی کبد چرب را درمان کند.
چای سبز و بهبود عملکرد مغز
چای سبز علاوه بر اینکه به افزایش هوشیاری کمک میکند، در بهبود عملکرد مغز نیز مفید می باشد. ترکیب فعال چای سبز کافئین است که بهعنوان یک محرک شناخته میشود. البته چای سبز به اندازهی قهوه کافئین ندارد، اما با این حال میزان کافئین موجود در این چای به بالا بردن هوشیاری کمک میکند.
تحقیقات نشان دادهاند که کافئین میتواند جنبههای مختلف عملکرد مغز مثل خلقوخو، زمان واکنش و حافظه را بهبود ببخشد. کافئین تنها ترکیب چای سبز نیست که برای مغز مفید است. این چای اسیدآمینهی ال_تیانین هم دارد که سطح دوپامین و تولید پرتوی آلفا را در مغز افزایش میدهد.
چای سبز و فواید آن برای معده
چای سبز سرشار از مواد مغذی است و تسکیندهنده موثردستگاه گوارش و مشکلات ناشی از آن بهحساب میآید. این نوشیدنی سالم در درمان ریفلاکس اسید معده بسیار مؤثر است.
چای سبز و کم کاری تیروئید
ارتباط چای سبز و کم کاری تیروئید به تاثیری که کافئین و کاتچین بر عملکرد تیروئید و داروهای مصرفی مبتلایان به کم کاری تیروئید میگذارد، باز میگردد. لذا با اینکه چای سبز دارای خواص فراوانی است مبتلایان به اختلال کم کاری تیروئید باید در مصرف آن احتیاط کنند. با توجه به اینکه ویتامین C. و E. به عنوان دو آنتی اکسیدان مهم و بسیار مفید مطرح هستند جالب است بدانید که میزان آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز ۱۰۰ برابر تأثیرگذارتر از ویتامین ث و ۲۵ برابر تأثیرگذارتر از ویتامینE است؛ بنابراین نوشیدن چای سبز و دریافت آنتی اکسیدانهای آن، انسان را از ابتلا به سرطان حفظ خواهد کرد. اما در مواقعی چای سبز تاثیر مثبت خود را از دست میدهد که از جمله آن میتوان به رابطه چای سبز و کم کاری تیروئید اشاره کرد.