ماچا(Matcha)، یک نوع چای سبز با سبک برداشت، فرآوری و آمادهسازی منحصربه فرد است که از صدها سال پیش در کشورهای آسیایی برای درمان برخی از بیماریها و بهعنوان یک نوشیدنی نیروبخش نوشیده میشود. درختچه این گیاه در زمستان به خواب میرود و تمام مواد معدنی خودرا ذخیره میکند و در فصل بهار از خواب زمستانی بیدار، واز طریق فتوسنتز نوعی چای با طعم شیرین را به وجود می اورد. بوته این چای سه یا چهارهفته قبل از برداشت پوشانده می شود تا نورمستقیم آفتاب به بوته ها نتابیده و در برگ ها در سایه رشد کنند .زمان برداشت برگ ها از ساقه جدا شده و پس از فرآوری تبدیل به پودری نرم میشود و به صورت پودری مورد استفاده قرار میگیرد.چای ماچا برخلاف انواع دیگر چای نیازی به دم کردن ندارد. ارزش غذایی چای ماچا پنج برابربیشتر از چای سبز می باشد .این چای سرشار ازآنتی اکسیدان و دارای مقادیر فراوانی کلروفیل، کاتچین، کافئین، اسید آمینه و پلی فنل ها می باشد.
طبیعت این نوشیدنی سرد می باشد. چای سبز ماچا غنی از آنتی اکسیدان، کاتچین، فیبر، کلروفیل، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین های B، ویتامین K، ویتامین E، سلنیوم، کروم، روی و منیزیم می باشد.
1. فواید چای ماچا برای لاغری
چای ماچا سوخت و ساز بدن را افزایش میدهد و تقریبا بدون کالری است و گزینه مناسبی برای اضافه کردن به رژیم غذایی برای کاهش وزن است، چای ماچا میتواند سرعت سوخت ساز بدن را تا 4 برابر افزایش دهد و در کنار افزایش سوخت و ساز باعث کاهش چربی های بدن میشود که این تاثیر بسیاری زیادی در روند لاغری دارد.چای ماچا حاوی هورمون CCK است. این هورمون به صورت طبیعی در روده تولید میشود و مصرف چای ماچا میزان ترشح آن را افزایش میدهد. فایده این هورمون چیست؟ زمان میل کردن غذا، هورمون CCK به مغز علامت میدهد که غذا به اندازه کافی وارد بدن شده است و به این ترتیب از پرخوری پیشگیری میکند و سبب کاهش وزن و لاغری میشود. چای ماچا غنی از کاتچین است که به طور خاص یک آنتی اکسیدانی است که به نام EGCg شناخته می شود. چای سبز ماچا حاوی سه برابر بیشتر از این آنتی اکسیدان در مقایسه با انواع چای سبز است.
طبع چای ماچا سرد است و یک نوشیدنی عالی برای افرادی است که طبع گرم دارند. برای افرادی که طبع سرد دارند اضافه کردن عسل و دارچین مشکل را رفع میکند.
2.فواید چای ماچا برای پوست
چای ماچا سرشار از آنتی اکسیدان است همین موضوع کافی است که این چای بتواند به راحتی با رادیکال های آزاد مبارزه کنید و آنها را از بین ببرد. وقتی رادیکال های آزاد در بدن افراد کم شود به طور ناخودآگاه سلامت و حالت الاستیک پوست حفظ می شود و همچنین بیماری های پوستی و چین و چروک ها به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می کند.
کاتچین موجود در چای ماچا با مبارزه با رادیکال های آزاد پوست به کاهش علائم پیری پوست مانند چین و چروک، لکه های تیره و خطوط ناخوشایند کمک می کند و برای درمان آکنه و افزایش الاستیک پوست بسیار مفید است
پلی فنل ها و کاتچین موجود در چای سبز ماچا برای درمان آفتاب سوختگی مفید هستند. مقادیر بالای ویتامین K موجود در چای ماچا باعث کاهش التهاب و درمان سیاهی زیر چشم می شود.
3.چای ماچا سرشار از آنتی اکسیدان
چای ماچا شامل مجموعه ویژه ای از ترکیبات آلی شناخته شده به نام کاتچین است. در بین آنتی اکسیدان ها، کاتچین قوی ترین و پرفایده ترین است. یک کاتچین به نام اپیگالوکاتچین گالات (EGCg) 60 درصد کاتچین را در چایی سبز ماچا می سازد. از بین همه آنتی اکسیدان ها، EGCg به طور گسترده به خاطر خواص مبارزه با سرطان شناخته می شود. آنتی اکسیدانها به تثبیت رادیکالهای آزاد مضر کمک میکنند. این رادیکالها ترکیباتی هستند که ممکن است به سلولها آسیب زده و باعث بیماری مزمن شوند.
4.فواید چای ماچاوافزایش تمرکز
نوشیدن چای ماچا خاصیت آرامش بخشی دارد زیرا ترکیب اسید آمینه ال تامین و کافئین موجود در این چای باعث می شود کافئین کمتری جذب خون شود و علاوه بر کاهش عوارض جانبی مصرف کافئین، به افزایش انرژی پایدار در بدن کمک می کند.
ال تامین با ورود به مغز باعث آرامش شده و در کاهش استرس ذهنی و فیزیکی بدن اثر مثبت دارد.
ترکیباتی همچون کافئین و ال تانین موجود در چای ماچا برای تمرکز عالی هستند. ال تانین موجب تولید امواج آلفا در مغز شده و میزان آرامش و وضوح ذهنی و هوشیاری را افزایش می دهد. تاثیر نوشیدن چای ماچا با آرامش و تمرکز حاصل از تمرینات یوگا و مدیتیشن قابل مقایسه است.
جالب است بدانید ژاپنی ها در قرون وسطی از چای ماچا در جلسات مدیتیشن استفاده می کردند زیرا این جلسات در عین هوشیاری به آرامش زیادی نیز نیاز داشتند.
5.فواید چای ماچا و سلامت قلب
افزودن چای ماچا به رژیم غذایی میتواند احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را تا حد زیادی کاهش دهد.نوشیدن این چای برای سلامت قلب بسیار مفید است و میتواند از شما دربرابر حمله قلبی و یا سکته محافظت کند.کاتچین موجوددراین چای به کاهش کلسترول بد خون و تری گلیسرید ها کمک میکند. و خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش میدهد .همچنین ممکن است به جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول LDL که میتواند ی کی از عوامل محافظت در برابر ناراحتی قلبی کمک کند
6.فواید چای ماچا وتقویت سیستم ایمنی بدن
چای ماچا حاوی مقادیر زیادی کاتچین می باشد که نوعی آنتی بیوتیک قوی است.آنتی بیوتیک ها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. این چای حاوی آنتی اکسیدان است که خاصیت ضد باکتری دارد که به سلامت بدن کمک میکند ماچا، حاوی مقدار قابل توجهی از پتاسیم، ویتامین های A و C، آهن، پروتئین و کلسیم است که باعث تقویت سیستم ایمنی می شود.
7.فواید چای ماچابرای کنترل دیابت
طبق مطالعاتی که انجام شده چای ماچا تاثیر بیشتری بر روی پایین آوردن دیابت نسبت به چای سبز دارد زیرا ترکیبات شیمیایی موجود در چای ماچا همراه با فیبر فراوان است.همچنین نوشیدن این چای حساسیت در برابر انسولین را برای بیماران دیابتی افزایش می دهد. چای ماچا از برگ های ریز شده چای تشکیل میشود و دارای مقادیر بالایی فیبر رژیمی میباشد که در پایین آوردن قند خون بسیار موثر است.کاتچین های (کاتچین نوعی آنتی اکسیدان طبیعی است)موجود در چای ماچا جذب وگوارش کربوهیدرات را کاهش میدهد و در نتیجه به کاهش اثرات مقاومت در برابر انسولین کمک میکنند. اسید آمینهی «آل تیانین» که در چای ماچا موجود است آرامش بخش بوده و میتواند استرس را که یکی از عوامل مؤثر در ابتلا به دیات نوع ۲ است از میان ببرد.
8.فواید چای ماچا وکبد
کبد برای سلامتی حیاتی است و نقش مهمی در سمزدایی، اثربخشی داروها و پردازش مواد مغذی ایفا میکند. بعضی مطالعات نشان دادهاند که چای ماچا از سلامت کبد محافظت میکند. ترکیبات موجود در چای ماچا از آسیب های کلیوی و کبدی پیشگیری کرده و برای درمان کبد چرب غیر الکلی مفید است. مقادیر بالای کلروفیل یا سبزینه موجود در چای سبز باعث سم زدایی کبد از فلزات سنگین و سموم شیمیایی می شود.
چای ماچا از کبد در برابر رادیکالهای آزاد محافظت کرده و از آن کبد سمزدایی میکند. علاوه بر این در افرادی که مبتلا به دیابت هستند چای ماچا با تنظیم قند خون میتواند از آسیب به کلیهها و کبد پیشگیری کند. همچنین ثابت شده در افرادی که مبتلا به کبد چرب غیر الکی هستند مصرف روزانه ۵۰۰ میلیگرم چای ماچا سطح آنزیمهای کبد تا حدود زیادی کاهش پیدا میکند.
9.فواید چای ماچا و سرطان
آنتیاکسیدان موجود در چای ماچا سبب میشود تا رادیکالهای آزاد مضر نتوانند به سلولهای بدن آسیب زده و از بروز بیماریهایی مثل سرطان پیشگیری میکنند. از سوی دیگر چون چای ماچا نیازی به دم کشیدن ندارد کاتچین و آنتیاکسیدان بیشتری به بدن میرساند و از آسیب سلولی پیشگیری میکند. چای ماچا از ابتلا به سرطان و به خصوص سرطان پروستات در مردان پیشگیری میکند. به همین دلیل هم چای ماچا خواص بینظیری برای جوانسازی پوست و مو جلوگیری از چروک و پیر پوستی دارد.
10.چای ماچا برای بهبود کلسترول
نوشیدن چای ماچا تاثیر مثبتی بر کلسترول دارد، افرادی که با یک طور منظم چای ماچا را مصرف می کنند، سطح کلسترول (بد) کمتری دارند در حالی که در همان زمان سطوح بالاتری از کلسترول HDL یعنی کلسترول خوب را نشان می دهد.
مردانی که چای سبز ماچا را می نوشند، حدود 11 درصد کم تر از آن هایی که نمی نوشند، دچار بیماری های قلبی می شوند.
11.چای ماچا برای سم زدایی بدن
چای ماچا به دلیل نحوه رشد منحصر به فردش دارای مقادیر بالایی از کلروفیل می باشد. در سه هفته پایانی منتهی به برداشت محصول با قرار دادن پارچه های بزرگ بر روی مزارع پرورش چای از رسیدن نور به برگ های چای جلوگیری می کنند و گیاه را وادار به تولید کلروفیل بیشتر می نمایند کلروفیل به بدن کمک می کند تا از شر مواد سمی، فلزات سنگین، سموم و تعدادی دیگر از مواد مضر رهایی یابد. رنگ سبز روشن برگ های چای ماچا ( برخلاف برگ های تیره و زرد رنگ ) نه تنها نشان دهنده ی کیفیت و طعم بهتر چای ماچا است بلکه نشان دهنده ی مقادیر بالای کلروفیل، ال تیانین و ضمانت کننده ی مرغوبیت و تازگی آن می باشد.
12.افزایش سطح انرژی بدن
چای ماچا به دلیل کافئین موجود در آن بهترین گزینه برای افزایش انرژی در بدن به صورت پایدار می باشد. کافئین موجود در چای تاثیر بسیار متفاوتی در مقایسه با کافئین موجود در قهوه و سایر نوشیدنی ها دارد. در واقع کافئین موجود در ماچا بیشتر خاصیت بازی دارد و این کافئین بازی توام با آمینو اسید منحصر به فردی به نام ال تیانین ( که به طور ویژه در چای ماچا به فراوانی یافت می شود ) باعث برقراری جریانی پیوسته از انرژی در بدن می شود که نیاز بدن را در طول ۴ الی ۶ ساعت به طور کامل تامین می کند و از حالت هیجانی ناشی از کافئین که در زمان مصرف قهوه رخ می دهد جلوگیری می نماید.
13. چای ماچا سرشار از کاتچین، EGCg
همه آنتی اکسیدان ها مثل هم نیستند. چای ماچا شامل مجموعه ویژه ای از ترکیبات آلی شناخته شده به نام کاتچین است. در بین آنتی اکسیدان ها، کاتچین قوی ترین و پرفایده ترین است. یک کاتچین به نام اپیگالوکاتچین گالات (EGCg) 60 درصد کاتچین را در چایی ماچا می سازد. از بین همه آنتی اکسیدان ها، EGCg به طور گسترده به خاطر خواص مبارزه با سرطان شناخته می شود. دانشمندان دریافته اند که ماچا بیش از 100 برابر EGCg بیشتری از هر نوع چای دیگر در بازار است.
برخی از فواید چای ماچا:
این چای به خاطر وجود دو ماده دوپامین و سروتونین کمک به بهبود خلق و خو کرده و باعث تقویت حافظه میشود.
برخلاف قهوه که مصرف آن، به دلیل غلظت بالای کافئین می تواند باعث ناآرامی در فرد شود، نوشیدن چای ماچا خاصیت آرامش بخشی دارد.
چای ماچا به خاطر داشتن کافئین و ال تانین باعث می شود هوشیاری و تمرکز شما افزایش پیدا کند.
کافئین موجود در چای ماتچا به گونه ای می باشد که به طور متناوب و آرام جذب بدن می شود که این موضوع به استقامت فیزیکی و پایداری بدن شما کمک می کند.
ایجاد محافظت از بدن در مقابل بیماری های باکتریایی به طور غیر مستقیم باعث می شود که دندان ها و دهان شما نیز از بیماری ها در امان بمانند و به نوعی بوی بد دهان شما را نیز از بین می برد.
از خواص چای ماتچا می توان به ایمن سازی و تقویت سیستم ایمنی بدن نیز می توان اشاره کرد که به نوعی بدن شما را در مقابل بیماری های ویروسی و باکتریایی، آنفلوآنزا، ویروس هپاتیت و هرپس مقاوم می کند.
همانطور که گفتیم چای ماچا از کبد در برابر رادیکال های آزاد محافظت کرده و از آن کبد سم زدایی می کند. علاوه بر این در افرادی که مبتلا به دیابت هستند چای ماچا با تنظیم قند خون می تواند از آسیب به کلیه ها و کبد پیشگیری کند.
طرز تهیه چای ماچا:
پودر ماچا را داخل یک کاسه یا فنجان بریزید و کمی آب سرد به آن اضافه کنید و با استفاده از یک چنگال یا همزن بامبو (bamboo whisk)، آن را بهشکل M یا W هم بزنید تا زمانی که روی سطح فنجان، حبابهای ریزی ظاهر شوند یا به اصطلاح چای ماچا کف کند.و سپس آب با دمای 75 درجه سانتی گراد را به این ترکیب اضافه کرده و نوش جان کنید .
چند نکته مهم
_مهمترین بخش درست کردن چای ماچا، مرحله ترکیب مواد با یکدیگر است. چای ماچا باید بهصورت کامل با آب، شیر، شیر نارگیل یا هر نوشیدنی پایه دیگری ترکیب شود، در غیر این صورت تهنشین خواهد شد.
_همزن بامبو را میتوان از مغازههای مخصوص وسایل چایفروشی یا بهصورت آنلاین تهیه کرد.
_پودر چای ماچا در برخی عطاریها، فروشگاههای تخصصی فروش انواع چای و قهوه یا بهصورت آنلاین به فروش میرسد.
_ماچا نیاز به دمکشیدن ندارد و تفالهای از آن باقی نمیماند. ماچای داغ را با قوری درست نمیکنند، زیرا ماچا در قوری تهنشین میشود و رنگ آن از سبز به زرد تغییر پیدا میکند.
_شما میتوانید مقدار پودر ماچا را طبق میل خود کم یا زیاد کنید. اگر میخواهید چای رقیقتری داشته باشید، پودر ماچا را به نصف قاشق چایخوری کاهش بدهید و آن را با ۹۰ تا ۱۲۰ میلیلیتر آب داغ ترکیب کنید. اگر هم دوست دارید چای شما غلیظتر باشد، ۲ قاشق چایخوری پودر ماچا را با ۳۰ میلیلیتر آب ترکیب کنید.
_برای تهیه ماچای سرد، کافی است در مرحله دوم طرز تهیه از آب سرد استفاده کنید. یک قطعه یخ، عسل و وانیل به خوشطعم کردن چای ماچای سرد کمک میکنند.
_برای تهیه ]چای ماچا بهجای آب از شیر داغ استفاده کنید.